Hoe zorg je voor maatschappelijke impact door persoonlijk leiderschap binnen de overheid?

Krachtig leiderschap overheid

Krachtig leiderschap binnen de overheid is de sleutel naar impact in de maatschappij. Bestuurlijk leiderschap zorgt voor een inspirerende visie, die laat zien wat de visie van een organisatie is. Je hebt managers of afdelingshoofden nodig die echte leiders zijn. Zij bepalen de koers en weten hun mensen daarin mee te nemen. Maar wat eigenlijk nog veel belangrijker is, is persoonlijk leiderschap van de ambtenaren die binnen de overheid werken.

Leiderschap voor iedereen

Veel te vaak kom ik tegen dat bij krachtig leiderschap binnen de overheid vooral aan de hiërarchische posities in een organisatie wordt gedacht. Die zijn zeker niet onbelangrijk, maar vleugellam als ambtenaren geen persoonlijk leiderschap voelen. Het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap onder medewerkers zou de grootste prioriteit van overheidsmanagers moeten zijn. Dit doe je niet door opleidingen en cursussen aan te bieden, maar veel meer door dagelijks oog te hebben voor de ontwikkeling van krachtig persoonlijk leiderschap.

Wat betekent leiderschap?

Maar wat is dat persoonlijk leiderschap dan precies? Het antwoord daarop kan worden gevonden in het gedachtengoed van Stephen Covey en zijn “7 habits of highly effective people”. In dit boek beschrijft Covey welke eigenschappen succesvolle mensen onderscheiden van minder succesvolle. De manier waarop hij naar leiderschap kijkt, heeft weinig te maken met je (hiërarchische) positie. Hij richt zich op zeven principes die je als mens succesvol kunnen maken. Het toepassen van deze principes zorgt voor het behalen van gewenste resultaten. Als je dit kunt toepassen, ben je ‘leider’ van je eigen leven.

Dit toepassen in zakelijke context, zorgt voor behalen van resultaten, voldoening en motivatie. Ook beperkt het stress, en verlaagt het daarmee de kans op (langdurige) uitval.

Wat deze principes zijn, en hoe je ze kunt aanwenden in jouw overheidsorganisatie, lees je in dit blog.

Geen slachtoffer

De eerste die hij aandraagt is be proactive. Wees proactief, richt je niet op dingen die je niet kunt controleren. Mensen die altijd de schuld van zaken buiten zichzelf leggen, zijn veel minder effectief dan mensen die zoeken naar manieren om wel effectief te zijn. Met andere woorden, energie steken in de dingen waar je wél invloed op hebt. Deze vraag lijkt simpel, maar vraagt enorm veel verantwoordelijkheid, toewijding en hard werken. Voor veel mensen is dat lastig, en biologisch gezien kunnen ze daar weinig aan doen. Onze hersenen zijn namelijk geprogrammeerd om energie te besparen. Daarom is de default modus van onze hersenen reactief zijn. Klagen, anderen de schuld geven en wijzen is makkelijker en kost vele malen minder energie. Maar het levert dus ook niet de voldoening en de resultaten op die je graag wilt zien. Daarom, wees proactief en richt je energie op zaken waar je invloed op hebt!

Achteruit leven

Het tweede principe is wat ik noem living backwards. Dit is een confronterend principe, want Covey moedigt je aan om je eigen begrafenis voor je te zien. Wat zou je dan over jezelf te zeggen hebben? En maak je nu de keuzes die daar toe leiden? De meeste mensen zouden hun gedrag moeten aanpassen wanneer we deze vraag stellen. In de begeleiding op het gebied van missie, visie en strategie is van binnen naar buiten leven ook cruciaal. Dit principe doet in feite hetzelfde, maar dan voor een individu. Zorg dat je weet wat je kernwaarden zijn, en hoe je wilt leven. Dan kun je daar je dagelijkse realiteit naar vormen.

Belangrijk? Voorop!

Als derde gewoonte van succesvolle mensen noemt Covey ‘put first things first’. Vraag mensen maar eens: wat is het belangrijkste in je leven? Waarschijnlijk krijg je antwoorden als ‘gezin, familie en vrienden’ of ‘gezondheid’. Maar in praktijk besteden we veel (meer) tijd aan zaken die we nooit zouden noemen als antwoord op deze vraag: bijvoorbeeld Netflixen en scrollen op je telefoon. Er is een enorme discrepantie tussen wat we zeggen wat belangrijk is, en hoe we daadwerkelijk onze tijd verdelen. Ditzelfde principe zie je terug in Eisenhower’s matrix. Dit is namelijk de tweede categorie, welke vaak ondersneeuwt: wel belangrijk, niet urgent. Door het gebrek aan urgentie besteden we relatief weinig tijd aan dingen die eigenlijk wel echt belangrijk zijn. Covey stelt: zet belangrijke zaken daadwerkelijk op één. De oplossing daarvoor? Plannen!

Voor ieder een stuk taart

Win-win. Dat is het vierde principe wat wordt aangereikt door Covey. Hij stelt dat om succesvol te zijn, een ander niet hoeft te verliezen. Van nature heeft de mens de angst voor ‘te weinig’. Als een taart die verdeeld moet worden, waar mogelijk niets van overblijft. Dat is niet hoe succesvolle mensen denken. Zij gaan er altijd van uit dat als een ander iets wint, het uiteindelijk ook henzelf ten goede komt. Ook dat geeft krachtig leiderschap binnen de overheid vorm. In praktijk betekent dit dat je werkt aan het vermogen om anderen iets te gunnen, zonder angst te voelen dat dat negatieve gevolgen heeft voor jou.

Heeft wat ik doe waarde?

Het vijfde principe omschrijft Covey als volgt. Zoek als eerste dat je iets begrijpt, daarna naar begrepen worden. Hij bedoelt daarmee dat mensen vaak als eerste begrepen willen worden, maar niet kijken hoe ze waarde kunnen bieden. Bijvoorbeeld bij het schrijven van een jaarverslag. De schrijver wil graag overbrengen hoe hard hij daar aan gewerkt heeft, en hoeveel moeite het hem gekost heeft om alle gegevens bij elkaar te krijgen. Maar als hij niet heeft bedacht welke vragen het verslag beantwoordt, en welke informatie nuttig en belangrijk is voor de lezer, dan is het waardeloos. Eerst zorgen dat je begrijpt, pas daarna zoeken naar begrip!

Eén plus één is drie

Het geheel is groter dan de som van onderdelen, ofwel 1 + 1 = 3. Dit zesde principe noemt Covey synergize of synergie. Succesvolle mensen zoeken altijd naar manier om samen te werken, en zo synergie te creëren. Dit werkt niet altijd met iedereen, maar persoonlijk leiderschap bereik je wel door kennis en ervaring te bundelen. Ook geeft dit principe aan dat het niet slim is om te denken dat je alles weet, en geen anderen nodig hebt om resultaten te bereiken.

Verboden excuus

Het laatste principe gaat over het investeren in jezelf. Covey noemt dit ‘de zaag scherpen’. Een houthakker die af en toe de tijd neemt om zijn bijl te slijpen, kan veel makkelijker en sneller hout hakken. De tijd die hij niet werkt, maar gebruikt om de bijl te slijpen is dus een investering. Voor mensen in een organisatie geldt dit principe net zo. Om gezond en effectief te blijven moet je investeren in jezelf. Ook om zakelijk te kunnen presteren. Leiderschap betekent: tijd maken om te bewegen, gezond te eten en bijvoorbeeld een boek te lezen. ‘Geen tijd’ is een verboden excuus!

Bovenstaande gewoonten vormen de basis van krachtig persoonlijk leiderschap binnen de overheid voor een individu. Deze passen naadloos in de principes van Sinek die ik gebruik bij het vormgeven van strategie voor een organisatie of een team. Door niet alleen aan de slag te gaan met de strategie voor een organisatie of team, maar ook met het persoonlijk leiderschap van medewerkers, ontstaat 1 + 1 = 3 (om in termen van Covey te blijven). Dit versterkt de verbinding tussen organisatiedoelen en de persoonlijke doelen van medewerkers. Ook biedt het managers, afdelingshoofden en teamleiders houvast in de ontwikkelgesprekken met medewerkers.

Meer weten? Vraag dan een gratis strategiegesprek aan!

Krachtig leiderschap overheid
Anouk Prins

Met passie voor groei en ontwikkeling help ik professionals en teams om hun doelen te bereiken en in beweging te komen. Praktisch en resultaatgericht. Klaar om samen stappen te zetten?

Plan een gratis strategiegesprek

Vertrouwd door

Logo Prins Momentum

Vanuit vertrouwen doelen realiseren

Neem contact op voor een duidelijke koers, waar iedereen in de organisatie zich mee kan verbinden.