Aan de slag met integrale samenwerking

Gemeenten, scholen, zorgorganisaties, woningcorporaties: allemaal hebben ze hun eigen taken, belangen en systemen. Maar in de praktijk raken die werelden steeds meer met elkaar verweven. Want hoe los je een onderwijsvraagstuk op zonder oog te hebben voor zorg, armoede of huisvesting? Precies: dat lukt niet. Daarom hoor je steeds vaker de term integrale samenwerking (ook wel regionale samenwerking genoemd). Maar wat betekent dat eigenlijk in de praktijk?

Wat is integrale samenwerking?

Integrale samenwerking betekent dat organisaties over domeinen heen met elkaar samenwerken aan één gezamenlijk doel. Niet ieder voor zich, maar als partners die samen verantwoordelijkheid nemen. Denk bijvoorbeeld aan een gemeente die met woningcorporaties en GGZ-instellingen samenwerkt om dakloosheid terug te dringen. Of aan een regio waar het onderwijs, bedrijfsleven en gemeenten samen optrekken om jongeren beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt.

Van losse eilandjes naar het bundelen van krachten

Traditioneel werkt elke organisatie vanuit zijn eigen doelen, wetten en geldstromen. Logisch, maar het zorgt ook voor versnippering. Integrale samenwerking vraagt om een andere manier van kijken. Het gaat niet alleen om afstemmen, maar om samen leren, organiseren en durven zoeken naar nieuwe werkwijzen. 

Wat maakt het lastig?

Samenwerken klinkt mooi, maar is vaak lastiger dan je denkt. Verschillende culturen, belangen en systemen kunnen het ingewikkeld maken. Bovendien vraagt integrale samenwerking om loslaten: van eigen regie en vaste structuren. Het vraagt om vertrouwen, tijd en lef om door te bouwen als het schuurt.

Wat maakt het waardevol?

Als het lukt, levert integrale samenwerking enorm veel op. Complexe problemen worden niet opgelost binnen één organisatie of sector. Door krachten te bundelen ontstaat er meer samenhang, betere oplossingen en meer draagvlak. Bovendien zorgt het voor innovatieve ideeën, snellere signalering en een bredere benadering van maatschappelijke vraagstukken.

Zo maak je het concreet

• Begin klein, met een gedeelde ambitie of pilot.
• Maak het eigenaarschap gezamenlijk: iedereen is verantwoordelijk.
• Creëer ruimte om te leren van wat niet werkt.
• Gebruik een onafhankelijke procesbegeleider of verbinder.
• Hou het gesprek gaande over het waarom en de impact voor inwoners.

Integrale samenwerking is een andere manier van denken en doen. Maar het is wel de manier om samen stappen te maken. Anouk Prins heeft uitgebreide ervaring in de samenwerking tussen verschillende partijen, binnen overheid en onderwijs. Kijk op haar LinkedIn pagina voor een greep uit de projecten die zij heeft begeleid (onder andere op het gebied van aanpak jeugdwerkloosheid, nieuwkomers en inclusief onderwijs).

Wil je hiermee aan de slag in jouw regio? Ik denk graag met je mee.